سالمندان درد و انواع آن را بشناسند

عبدالله حسینلو کارشناس ارشد فیزیولوژی از اورمیه

پدیده درد نتیجه تبادلات شیمیایی و تغییرات واکنش سه بخش عمده در بدن شامل اعصاب محیطی ، نخاع و مغز است که هر یک نقش عمده‌ای در بروز درد دارند. اعصاب محیطی

شامل شبکه‌ای از رشته‌های عصبی است که در سراسر بدن گسترده شده‌اند. تماس با پایانه‌های این رشته‌های عصبی حس درد را به همراه خواهد داشت. در اندامهایی مثل پوست ، مفاصل ، عضلات و سایر اندامهای بدن میلیونها عدد از این پایانه‌ها که به نام گیرنده‌های درد نامیده می‌شود، دیده می‌شود. نخاع هنگامی که پیامهای درد به این ناحیه رسید، با سلولهای عصبی ویژه‌ای که به عنوان فیلتر عمل می‌کنند، مواجه خواهند شد. درخصوص دردهای شدید مثل حالتی که دست ما به یک ظرف داغ می‌چسبد، پیامها بسرعت به طرف مغز ارسال خواهند شد و در موارد دیگر که زیاد حاد و فوری نیستند سرعت ارسال پیامها کمتر است.

مغز مرکز تجزیه و تحلیل پیامهای درد در مغز قرار دارد. این عضو با ارسال پیام به سایر قسمتهای بدن فرآیند بهبود عضو آسیب دیده را تسریع می‌کند. مثلا هنگامی که انگشت شما زخم می‌شود ، مغز با ارسال علایم خاص به سیستم اعصاب موجب ورود خون بیشتر به محل آسیب دیده می‌شود.

اگرچه درد در اکثر موارد نشانه بیماری است اما چنانچه ادامه داشته باشد تبدیل به وضعیتی مزمن می‌گردد که در این حالت درد تنها یک علامت نیست بلکه خود یک «بیماری» محسوب می‌شود که باید  توجه ویژه ای به آن داشت

انواع درد

درد حاد

لغت حاد از کلمه یونانی به معنای سوزن اقتباس شده است که به درد شدید اشاره دارد.

 درد حاد معمولا با بیماری و زخم همراه است. درد حاد می‌تواند یک لحظه ادامه داشته باشد مثل نیش حشره و یا هفته‌ها به طول بیانجامد مثل سوختگی. هنگامی که شخصی به درد حاد مبتلا می‌شود، دقیقا می‌داند که چه محلی آسیب دیده است

درد مزمن

 اصطلاح مزمن به عبارتی در زبان یونانی اشاره دارد که به معنای زمان است. چنانچه درد بیش از چند ماه ادامه داشته باشد، به عنوان درد مزمن شناخته می‌شود. درد مزمن می‌تواند دائمی و یا متناوب باشد مثل دردهای میگرنی . برخلاف دردهای حاد در حالت مزمن ممکن است علت درد نامعلوم باشد.

تحمل درد

وضعیت احساسی و روانی افراد و تجربیات گذشته آنها در مواجهه با درد در چگونگی تحمل آن بسیار موثر است. به عنوان مثال کودکی که هرگز به دندانپزشک مراجعه نکرده است در برخورد با وسایل دندانپزشکی درد بسیار زیادتری را احساس می‌کند. در حالی که افرادی که قبلا با این وسایل مواجه بوده‌اند درد کمتری را حس می‌کنند. وضعیت فرهنگی مردم نیز در تحمل درد موثر است. چنانچه شما در فرهنگی بزرگ شده‌اید که تحمل مصائب و سوختن و ساختن را به شما آموخته است، بهتر می‌توانید درد را تحمل کنید، در حالی که بعضی اشخاص با کوچکترین ناملایمات بیشترین شکایت و ناراحتی را ابراز می‌کنند.

ماهیت درد و نحوه بروز آن همچنان مورد بحث است و هر روزه با شناخت هر چه بیشتر این فرآیند درمانهای موثرتری برای دردهای مختلف ارائه می‌شود. آنچه در پایان باید بر آن تاکید داشت این گفته محققان است که توجه بیش از حد به درد شدت آن را افزایش داده و آن را غیرقابل تحمل خواهد کرد. پس در مواجهه با درد صبور باشید.