نوشته : رویا زرین تاج کارشناس پرستاری از مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره) اورمیه
ویراستار :دکتر رحمت سخنی از اورمیه
شدت واکنشهای حساسیتی به لاتکس به دو عامل بستگی دارد :
الف – میزان و درجه حساسیت فرد
ب ـ مقدار ماده حساسیت زا ( آلرژی ) که وارد بدن فرد شده است شدیدترین حالت وقتی است که لاتکس در تماس با قسمتهای مرطوب بدن و یا ارگانهای داخلی ( حین عمل جراحی ) قرار بگیرد . در این شرایط میزان زیاد آلرژی جذب خواهند شد . لاتکس ممکن است از طریق هوا انتشار یابد و باعث علائم تنفسی گردد . به عنوان مثال پروتئین های لاتکس به پودر ( آرد ذرت ) دستکش چسبیده و در هوا منتشر میگردند . هنگام استفاده از دستکش لاتکس حاوی پودر – ذرات معلق در هوا از طریق تنفس استنشاق می شود و در تماس با بینی و چشم قرار گرفته و باعث ایجاد علائم می گردد . غلظت و تراکم بالای این ذرات معلق در هوای اتاق عمل و ICU وجود دارد که اندازه گیری شده است . برای کاهش این واکنش ها از دستکش بدون پودر و یا دستکش های ساخته شده از جنس نیترین و یا ونیل استفاده می شود .
شیوع آلرژی به لاتکس
گروه خاصی از افراد که به طور مکرر در معرض لاتکس هستند شانس بالایی در واکنش های آلرژیک با واسطه IgE نسبت به لاتکس دارند . این گروههای خاص شامل :
افراد مبتلا به spinal bifida (ناهنجاریهای ستون فقرات )
افراد مبتلا به بیماریهای مادرزادی سیستم ادراری که نیاز به جراحی های مکرر دارند .
در این دو گروه 50% شانس وجود دارد که حساسیت به لاتکس نشان بدهند .
پرسنل بهداشتی – درمانی و کلیه افرادی که نیاز دارند از دستکش لاتکس استفاده کنند 10% شانس حساسیت به لاتکس دارند .
کسانی که بطور مکرر به دلایل گوناگون نیازمند جراحی یا اقدامات طبی بوده اند که باعث شده است مکرراً در تماس با دستکش لاتکس قرار گیرند
کارگران کارخانجات لاستیک سازی
در فرد بالغ طبیعی شانس حساسیت به لاتکس حدود 6% است با توجه به اینکه برخی میوه ها حاوی آلرژی های مشابه به لاتکس هستند . فردی که حساسیت به لاتکس دارد ممکن است نسبت به این میوه ها که شامل موز – کیوی و شاه بلوط است نیز حساسیت نشان بدهد .
ارزیابی و درمان
اولین اقدام در جهت درمان آلرژی به لاتکس مراجعه به آلرژیست است متخصص آلرژی پس از گرفتن شرح حال و معاینه – تست های تشخیصی لازم را توصیه خواهد کرد. اگر فردی حساسیت به لاتکس دارد ضمن اینکه باید خانواده و همکاران وی از این موضوع اطلاع داشته باشند باید گردنبند و یا دستبندی که مشخصات بیماری و حساسیت او را ثبت کرده به همراه داشته باشد.
همچنین به همراه داشتن epinephrin ( اپی نفرین خود تزریق ) هنگامیکه خطر آنافیلاکسی وجود دارد . برای این افراد ضروری است ضمناً لازم است بیمار حتی المقدور از تماس با ترکیبات حاوی لاتکس اجتناب کند و در صورت نیاز به استفاده از دستکش از نوع ساخته شده از جنس وینیل یا نیترین استفاده کند و اگر فردی علائم تنفسی شدید در واکنش به لاتکس دارد باید از محیطهایی که تراکم بالای ذرات معلق لاتکس در هوا را دارد ( محیطهایی که دستکش لاتکس حاوی پودر الستفاده می شود ) پرهیز کند.
استفاده از کاندوم لاتکس دار نیز در این افراد مشکل ساز است . کاندوم بدون لاتکس گرچه در پیشگیری از حاملگی موثر است ولی از عفونتهای ویروسی ناشی از مقاومت مثل HIV ( عامل بیماری ایدز ) جلوگیری نمی کند .
: جستجو